Што аб'ядноўвае ўсіх гэтых людзей? Ісаак Ньютан, Георг VI, Джо Байдэн, Мерлін Манро, Элвіс Прэслі, Жэрар Дэпардзье, Брус Уіліс, Канстанцін Меладзэ і многіх іншых. А тое, што ў іх было заіканне, і гэта не перашкодзіла ім быць паспяховымі і знакамітымі.
Так што такое заіканне? Парушэнне рытму, тэмпу і плыўнасці гаворкі, злучанае з сутаргавай узбудлівасцю цягліц маўленчага апарата, пры якім парушаюцца моўнае дыханне і камунікатыўная функцыя гаворкі. (А.І. Сікорскі, М.Я. Хватцаў)
Распаўсюджанасць заікання
У свеце заікаецца ад 1% да 5% насельніцтва, ці 60 мільёнаў чалавек. Сярод асоб мужчынскага полу яно сустракаецца ў 4 разы часцей, чым сярод жанчын, і ў 90-95% выпадкаў узнікае ва ўзросце 2-7 гадоў. На планеце заікаецца кожнае пяцідзесятае дзіця. Часам рэцыдыў заікання здараецца ў падлеткаў ва ўзросце 15-17 гадоў. Спецыялісты адзначаюць, што калі заіканне праяўляецца ў больш познім узросце, то прычыны трэба шукаць у дзяцінстве, проста яно засталося незаўважаным і нескарэктаваным, або з'яўляецца адным з сімптомаў іншага захворвання.
Сімптомы і праявы заікання:
- Дыспрасодыя
- Замкнутасць
- Запінкі ў мове
- Лагафобія
- Раздражняльнасць
- Курчы
- Курчы ў нагах
- Эмбалафразія
Формы заікання:
- Танічная. Працяглыя паўзы ў словах і расцяг галосных.
- Кланічная. Шматразовае паўтарэнне гуку, склада або словы цалкам з-за паўтаральных курчаў цягліц маўленчага апарата.
- Змешаная. Гэтая форма спалучае ў сабе прыкметы танічнага і кланічнага заікання.
Вылучаюць наступныя тыпы плыні заікання:
- пастаянны тып (заіканне, узнікнуўшы, праяўляецца адносна пастаянна ў розных формах маўлення, сітуацыях)
- хвалепадобны (заіканне то ўзмацняецца, то слабее, але да канца не знікае)
- рэцыдывавальны (знікшы, заіканне з'яўляецца зноў, г.зн. надыходзіць рэцыдыў, вяртанне заікання пасля даволі працяглых перыядаў свабоднай, без запінак гаворкі)
Прычыны заікання:
Чыннікі, якія могуць справакаваць заіканне ў кожным выпадку індывідуальныя. У дарослым узросце перадумовамі могуць стаць неўралагічныя прычыны - паразы ў галаўным мозгу. Гэта можа адбыцца пасля траўмаў, інсульту, парушэннямі кровазвароту галаўнога мозга, з прычыны ўскладненняў ад шэрагу інфекцыйных захворванняў. Ёсць таксама неўратычныя фактары (псіхагенныя), да якіх адносяцца розныя траўмы псіхікі, дысбалансе ў нервовай сістэме.
Дыягностыка і лячэнне
Дыягностыка заікання патрабуе комплекснага падыходу і ўважлівага абследавання. Дыягнастычнае даследаванне пачынаецца з адзнакі неўралагічнага статуту. Яно накіравана на выяўленне прыкмет пашкоджання галаўнога мозгу. Для гэтага прызначаецца:
- электраэнцэфалографа - выяўляе змены працы галаўнога мозгу з дапамогай вымярэння яго электрычнай актыўнасці;
- рэхаэнцэфалографа - ультрагукавы спосаб вывучэння галаўнога мозгу з мэтай выяўлення паталагічных працэсаў і структурных змен;
- доплераграфія і рэаэнцэфалаграфія - даследаванне сасудаў галаўнога мозгу з дапамогай слабых электрычных імпульсаў;
- КТ і МРТ - папластовая візуалізацыя мозгу для выяўлення любых наватвораў.
У пераадоленні заікання прымяняецца комплексны падыход:
- лячэбныя прэпараты і працэдуры, масаж, фізіяпрацэдуры
- псіхатэрапія,
- лагапедычныя заняткі, лагарытміка, дыхальныя гімнастыкі
- лячэбная фізкультура, рытміка, басейн.
Лагапедычная карэкцыя ўключае:
- Першы, падрыхтоўчы, або дыягнастычны этап лячэння заікання доўжыцца 2-3 дні. Пасля пастаноўкі дыягназу складаецца план лячэння.
- На другім этапе лячэння заікання (працягласць 2 тыдні) праводзіцца работа па нармалізацыі дыхання, голасу, артыкуляцыі, тэмпу і рытму гаворкі. Ажыццяўляецца праца над рознымі відамі гаворкі: вершамі, прозай, запытальна-адказнай прамовай, чытаннем, пераказам простых тэкстаў, складаннем тэкстаў па апорных словах.
- Трэці этап лячэння заікання - праца над логікай гаворкі. Этап доўжыцца 1 тыдзень, эмацыйная спантанная гаворка адпрацоўваецца на матэрыяле баек, дыялогаў.
- Чацвёрты этап лячэння заікання - замацаванне дасягнутых вынікаў. Праводзяцца інтэнсіўныя трэніроўкі гаворкі ў розных эмацыйна значных умовах зносін з навакольнымі. На занятках ажыццяўляецца аналіз праводзімай работы, а таксама мадэлююцца цяжкія для многіх пацыентаў маўленчыя сітуацыі (выступленні ў вялікай аўдыторыі з разгорнутымі дакладамі, размова па тэлефоне і г. д.).
Падчас карэкцыйнай работы дасягаюцца наступныя задачы:
- Фарміраванне навыку плыўнай гаворкі (вырашаецца з дапамогай шэрагу лагапедычных тэхналогій)
- Уздзеянне на асобу заікаючага (ажыццяўляецца з дапамогай псіхатэрапіі, псіхалагічных трэнінгаў, функцыянальных трэніровак і лагапедычных заняткаў)
- Прафілактыка рэцыдываў заікання (падтрымліваючыя сесіі)
Запіс на прыём да спецыялістаў ажыццяўляецца па тэлефонах Кантакт-цэнтра:
+375 (17) 543-44-44
+375 (29) 543-44-45(МТС)
+375 (44) 510-44-46(А1)